Behçet Çelik'in Ateşe Atmadıkları - Selim İleri

Thursday, December 6, 2012 4:05:00 PM

Dört-beş yıl önceydi, Suat Derviş için bir televizyon izlencesi hazırlıyorduk. Behçet Çelik’in Virgül dergisinde yayımlanmış yazısını hatırladık: “‘Fırsattan İstifade’ler Çağında Edebiyat: Suat Derviş’in Romanları”. Hep birlikte, bu izlence Behçet Çelik’siz olmaz dedik.

O zaman, Behçet Çelik keşke yazılarını toplasa, Suat Derviş incelemesi de o kitapta yer alsa diye düşünmüştüm. İşte şimdi Ateşe Atılmış Bir Çiçek (Can Yayınları) yayımlandı. Suat Derviş yazısı Ateşe Atılmış Bir Çiçek’te.

Handiyse unutulmuş, emeği bugün gözlerden ırak Suat Derviş’i Behçet Çelik’in inceden inceye irdelemesi vaktiyle beni şaşırtmıştı. Hemen herkesin gündemdeki yazarlar için bir şeyler yazmayı tercih ettiği günümüzde, Behçet, Suat Derviş’i yorumluyordu. Ateşe Atılmış Bir Çiçek’te yer alan öteki yazılar belgeliyor: Öykücü, romancı Behçet Çelik’in kadirbilir tutumunu saptıyoruz.

Yalnız Suat Derviş değil; geçmişlerden, unutulmuşlardan çıkagelen F. Celâlettin, Osman Cemal Kaygılı, İlhan Tarus, Kenan Hulusi, Nahid Sırrı Örik... Kitaba, edebiyata herhalde tutkun Radikal Kitap’ın okurları bu adlarla haşır neşirler mi, bilmiyorum. Ama Behçet Çelik, onları, yeniden yaşatmak, günümüze armağan etmek için çaba harcıyor.

Sözgelimi Esendal, “Esendal’ın Hikâyelerinde Bize Özgü Olan”da karşımıza çıkıyor. Esendal öykü sanatından söz açılınca, büyük usta diye anılır ama, hikâyeleri çerçevesinde yazılar çiziler pek azdır. Hele günümüzde yok denecek kadar az. Behçet Çelik Ateşe Atılmış Bir Çiçek’e Esendal’la başlıyor.

Öyleyken, Esendal’ı ‘ateşe atmıyor’. “Sunuş” yazısında bu güzel, etkileyici kitap adının esin öyküsü dile getirilmiş. Her biri çoktan ateşe atılmış bu yazarlara bu ad ayrıca çok yaraşmış. Neyse ki, Behçet Çelik, ‘geriye kalan’ kolay kolay yanmaz diyor...

Değerli romancımız Peride Celal, Deli Aşk’ı bana imzalarken, “Unutulmaya yazgılı kitaplardan biri...” diye yazmıştı. Çok üzülmüştüm. Gerçeklik payını yine de yadsıyamıyordum. Bizim edebiyatımız unutulmaya yazgılı eserlerle dolup taşar diyordum kendi kendime. Ateşe Atılmış Bir Çiçek Peride Celal’i de, beni de yalancı çıkarıyor.

İşte “İnceliklerin Kırgını: Selçuk Baran”! Hemen ardından “Dışarısına Özlem: Ayhan Bozfırat’ın Hikâyeleri”! Demek günün birinde, unutulmaya yazgılı sanılmış eserler titiz bir yazarın ilgisine kavuşabiliyor.

Ateşe Atılmış Bir Çiçek’in alt başlığı “Yazarlar, Kitaplar, Okuma Notları”. ‘Okuma notları’ asla değil bu incelemeler, aldanmayın, bu söyleyiş Behçet Çelik’in alçakgönüllülüğüne bağlanabilir sadece.

Örnekse, “Üç Roman, Üç Kahraman”, bütünüyle özgün bir yaklaşımla, romanımızdaki üç ‘bankacı’ roman kişisini, üç ayrı romanın kişilerini bir araya getiriyor. Esendal’ın Ayaşlı ile Kiracıları’yla Nahid Sırrı’nın Tersine Giden Yol’unu bu görüngeden okumak aklıma gelmezdi. Hele Refik Halid’in Anahtar’daki kişisinin bankacı olduğunu handiyse ayırt etmemişim.

İyiydi kötüydü yargılarıyla yetinen eleştiriyi, öylesi eleştirel yaklaşımı, Behçet Çelik serinkanlı, özenli öykülerinin ve romanlarının yordamıyla, bir ‘sanat sezişi’ne yönlendiriyor. Âdeta, eserlerden izlenimleri yeniden kurguluyor. Ateşe Atılmış Bir Çiçek bu açıdan okunduğunda, bizi, roman, öykü tatlarıyla baş başa bırakıyor.

Radikal Kitap, 30 Kasım 2012

Comments

 
1 + 3 =  Solve This To Prove You are a Real Person, not a SPAM script.